Anne Sütü İle Beslenme

ANNE SÜTÜ İLE BESLENME:

Yenidoğan bebeğin tam ve sağlıklı bir şekilde büyüyüp gelişebilmesi ancak anne ve bebek arasındaki karşılıklı ilgiye dayanan başarılı bir beslenme ile sağlanır. Bebeğin durumu uygun olduğu taktirde doğumdan hemen sonra, annenin çocuğunu emzirmesinde hiçbir sakınca yoktur.

Anne sütü, 6-12 ay boyunca bebeğin biyolojik ve psikolojik tüm gereksinimlerini karşılayan ve yeri doldurulamayacak tek ideal besindir.

Anne sütü doğumdan hemen sonra salgılanmaya başlar. Yenidoğan bebeğin ilk bakımı yapıldıktan sonra hemen annesini emmelidir. Özellikle ağız sütünün (Kolostrum-colostrum) verilmesi gerekir.

Anne memesinden ilk önce kolostrum salgılanır. Kolostrum açık ve renksiz bir sıvıdır. İçerisinde koruyucu antikorlar, yüksek düzeyde protein ve mineraller içerir.

Doğumdan 2-4 gün sonra süt salgılanmaya başlar. Beyaz görünümde ve kolostrumdan yüksek düzeyde yağ ve laktoz içerir.

Anne sütü, bebeklere gereksinimi olan tü besin öğelerini tek başına ilk 4-6 ay sağlayabilen en iyi besindir. Kazeini az buna karşılık laktalbumin ve laktaglobulin gibi küçük moleküllü proteinlerce zengindir. Bu nedenle sindirimi çok kolaydır.

Her sağlıklı yenidoğan bebek emmesini bilerek dünyaya gelir. Annesinin sütü ilk günlerde azdır, ancak bebek için yeterli ve çok besleyicidir.

Bebek almıyor veya anne sütü yeterince gelmiyor diyerek ek besine başlamada acele etmemek gerekir. Süt salgılanmasında rol oynayan en önemli uyarı düzenli aralıklarla sütün emme ile boşaltılmasıdır. Bazı bebeklerin ilk günlerde emmesi zayıf olabilir. Böyle bir durumda süt pompa ile boşaltılmalıdır. Bu hormonal mekanizmadan daha etkili bir uyarıdır.

Anne sütünde bebeğin büyümesini ve gelişmesini sağlayan hormonlar yeterli düzeydedir. Bebeğe geçen bağışıklık maddeleri ile bebeği hastalıklara karşı korur.

Süt verme uterus kontraksiyonlarına yol açtığından doğumdan sonra uterusun çabuk küçülmesi bakımından anneye yarar sağlar.

Genel bir kural olmamakla beraber, emzirme işlemi annede ovülasyonu bir süre engeller. Bebeğini kendi sütü ile besleyen kadınlarda meme kanseri insidansı daha düşüktür.

Yapay beslenen çocuklarda görülen süt alerjisi anne sütü alanlarda görülmez. Anne sütü ile beslenen bebeklerde pişiklere daha az rastlanır.

Anne sütü ile beslenme, anne-çocuk ilişkisini en iyi şekilde sağlar. Anne ile çocuk arasında sevgi bağı kurar. Çocukta mutluluk ve güven duygusunu geliştirir.

Unutulmamalıdır ki anne sütü kolay ve hazır bir besindir. Isısı çocuğa uygundur. Isıtma ve hazırlık gerektirmez. Satın alınmaz ve mikropsuzdur.

Bebekler ilk birkaç gün isteklerine göre emzirilirler ve her ağlayışında beslenebilirler. Sıkı bir program uygulamak doğru değildir. Bebek doyana kadar emzirilmelidir. İlk günlerde özellikle küçük ve zayıf bebekler çabuk yorulurlar. Bebek başlangıçta her bir seferde ortalama 10-15 dakika emer. Çok az emen bebekler sık sık emzirilmelidir. Bebeği sık sık emzirmekle süt yapımı uyarılır.

Emzirme süresi bebekten bebeğe değişebilir. Ortalama olarak her iki meme 20-30 dakika emzirilmelidir. Zamanla bebek güçlenip daha iyi emer. Karnını iyice doyurup daha geç acıkır. Böylece 3-4 saatte bir emmeye başlar. Gece emzirmeleri zamanla kaldırılabilir. 40 günden sonra emzirme süresini düzene koymakta fayda vardır.

Anne emzirmeye başladığında önce hangi memeyi verdiyse ikinci emzirmede diğerinden başlamalıdır. Çünkü bebek ilk emdiği memedeki sütü daha iyi boşaltır. Hep aynı memeden emzirmeye başlanırsa diğer memede bir miktar süt kalacağından o memenin sütü kesilebilir. Böyle bir durumda geride kalan süt boşaltılmalıdır.

Anne sütü yeterli D vitamini ve demir içermediğinden kış aylarında günde 400 İÜ D vitamini, 4. aydan sonra demir içeren yiyecekler verilmelidir.

Anne sütünün yeterli olduğunun kanıtı, bebekte tartı artmasının normal tempoda devam etmesidir. Bebek ilk ay 15 günde bir daha sonra her ay tartılmalıdır. Bebeğin 0-3 ay arasında haftada ortalama 200 gr, 4-6. aylarda haftada 150 gr, 7-9. aylarda haftada 100 gr tartı alması yeterli beslendiğini gösterir.

Anne sütünün az olması, meme başı bozuklukları, annenin bulaşıcı bir hastalığının olması, annenin ileri derecede böbrek, kan, kalp ve akıl hastası olması, çocuğun ağzında şekil bozuklukları olması (yarık dudak ve yarık damak olması) ya da hasta olması (nezle, burun tıkanıklığı vb) halinde emzirme işlemi yapılamaz.

Annenin sütünün bol gelmesi için günde en az iki bardak süt içmesi veya süt yerine yoğurt ve peynir gibi süt ürünleri yemesi, bol sulu besinler alması, her öğünde kuru fasülye, nohut, mercimek, et, tavuk, balık, bol sebze ve meyve yemelidir.